I jest tylko jedno takie miejsce…
Miejsce, które kryje w sobie wiele jedynych i niepowtarzalnych ciekawostek…
Każdy kto wyruszy w podróż po Kaszubach spotka tu niezwykłe bogactwo krajobrazów.
Jeśli wierzyć starej legendzie, wzięło się ono stąd, że Pan Bóg zabrał się za tworzenie Kaszub na samym końcu.
A ponieważ zostało mu sporo „budulca” z najrozmaitszych krain, które ukończył wcześniej, rzucił to wszystko na ziemię kaszubską – i tak zostało do dziś.
W odróżnieniu od Kaszub Północnych stanowiących pas wybrzeża Bałtyku, Pojezierze Kaszubskie to kraina lasów, jezior i malowniczych wzgórz morenowych.
NAJWIĘKSZE JEZIORA NA KASZUBACH
Wdzydze, zwane Kaszubskim Morzem oraz położone na południu Jezioro Charzykowskie, przeżywają latem istne oblężenie wczasowiczów.
Na szczególną uwagę zasługuje ciąg czternastu jezior rynnowych, połączonych rzeką Radunią – wodniacy twierdzą, że nie ma w Polsce cudniejszego szlaku kajakowego. To tzw. Kółko Raduńskie leży w sercu Szwajcarii Kaszubskiej – najpiękniejszej części Pojezierza, gdzie wysokości względne dochodzą do 170 m., rzeki płyną bystro, na stromych łąkach pasą się owce i krowy, a szosy wiją się serpentynami, jak w górach. Stolicą tej malowniczej krainy są założone w XIV w. przez francuskich zakonników Kartuzy.
Na południowy wschód od miasta rozciągają się Wzgórza Szymbarskie ze wznoszącą się 329 m. n.p.m. Wieżycą. Jak przystało na najwyższy szczyt Niżu Europejskiego, wzgórze ma potężną wieżę widokową, z której podziwiać można panoramę okolicy. Zimą na stokach Wieżycy szusują narciarze.
Z kaszubską mozaiką krajobrazów współgrają skomplikowane losy historyczne tej krainy – jej dzieje tworzyli bowiem Słowianie i Germanie, pomorscy książęta z dynastii Gryfitów i piastowscy królowie. Krzyżacy, Brandenburczycy i Duńczycy, pruscy zaborcy i polscy działacze niepodległościowi, a po II wojnie światowej także repatrianci zza Bugu i Ukraińcy. W samym środku owego narodowościowego tygla trwa od wieków rdzenna ludność kaszubska.
Po najdawniejszych mieszkańcach Pojezierza pozostały tajemnicze kamienne kręgi w Odrach, Leśnie i Węsiorach. Pochodzące z początków naszej ery (a być może nawet z neolitu) kręgi i kurhany fascynują nie tylko współczesnych historyków, lecz także radiestetów i ufologów. O czasach średniowiecznych przypominają zabudowania klasztorne w Kartuzach, do których przylega słynny kościół z dachem w kształcie wieka gigantycznej trumny. Po wieku XIX pozostały cieszące oko mieszczańskie kamieniczki, jak te na rynkach w Kościerzynie, dawne parowozy, zgromadzone w kościerskim muzeum.
W EUROPIE, CZYLI TUTAJ
Województwo pomorskie położone jest w północnej części polski nad Morzem Bałtyckim. Zajmuje powierzchnię 18.293 km2, graniczy z województwami: warmińsko-mazurskim, kujawsko-pomorskim, wielkopolskim, zachodniopomorskim oraz z Rosją. Największymi miastami są: Gdańsk, Gdynia i Sopot, które połączone wspólną komunikacją tworzą wielką aglomerację miejską zwaną Trójmiastem oraz Słupsk i Tczew.
TROCHE KASZUBSKIEJ HISTORI
Historia tego regionu i ta dawna i ta bliższa była dramatyczna, czasami ważyła o losach narodu i państwa polskiego. Już w starożytności, wzdłuż Wisły i brzegów Zalewu Wiślanego prowadzi szlak bursztynowy, którym wędrowali rzymscy kupcy. Około 960 r. Mieszko I włączył ziemie pomorskie do kształtującego się państwa polskiego, a ich chrystianizację przeprowadził Bolesław Chrobry. Do XIII w. pruskie plemię Pomezanów było włodarzami wschodnich terenów obecnego województwa na prawym brzegu Nogatu i Wisły, następnie ziemie te opanował, sprowadzony w 1228 r. zakon krzyżacki. Po zbrojnym zajęciu w 1307 r. przez Brandenburczyków ziemi słupskiej, a w 1308 r. Pomorza Gdańskiego, poproszeni o pomoc przez Władysława Łokietka Krzyżacy, odpierając napastników, sami zawładnęli Pomorzem Gdańskim, paląc Gdańsk – najważniejszy ówczesny ośrodek handlowy i polityczny oraz wymordowali część jego mieszkańców. Krzyżacy zagarnęli także ziemie lęborską i bytowską, które to próbował później, zarówno na drodze prawnej jak i zbrojnej, odzyskać Władysław Łokietek, jednak bez większego rezultatu. Pokój kaliski zawarty w 1343 r. przez Kazimierza Wielkiego pozostawił zakonowi Pomorze Gdańskie jako „jałmużnę”, a w zamian otrzymał Kujawy.
Krzyżacy umacniając swą pozycję i panowanie na zdobytych ziemiach wznosili liczne zamki, z których najwspanialszy i najpotężniejszy zbudowany został w Malborku i od początku XIV do połowy XV w. pełni rolę stołecznego ośrodka państwa zakonnego w Prusach. W tym też czasie, w wyniku lokacji miast i ożywienia handlowego z krajami zachodnioeuropejskimi, nastąpił znaczny rozwój gospodarczy Pomorza Gdańskiego. Jednak coraz częściej inicjatywę gospodarczą w miastach przejmowała stopniowo ludność niemiecka. Niszczące wojny polsko-krzyżackie (1409-1410 ; 1414-1422 ;1431-1435) łamanie przywilejów stanowiących stawało się niemal codziennością, co w rezultacie doprowadziło do zawiązania się w Kwidzynie Związku Pruskiego, czyli antykrzyżackiej opozycji szlachty, która skupiała zarówno Polaków, jak i Niemców, a w 1465 r. postanowieniem pokoju toruńskiego przyłączono do Polski Prusy Królewskie z Pomorzem Gdańskim.
Wiek XVI i XVII sprzyjały gospodarczemu rozwojowi Pomorza Gdańskiego, które stało się najzamożniejszą krainą Rzeczpospolitej, wielkim ośrodkiem kultury, sztuki i rzemiosła. Dominował tu przede wszystkim Gdańsk, który obdarzony ogromnymi przywilejami gospodarczymi i samorządowymi, w krótkim czasie zmonopolizował prawie cały handel Polski.
Nastał rok 1772 i pierwszy rozbiór Polski, w wyniku którego Prusy zajęły większość ziem Prus Królewskich. Kampania napoleońska (1807 –1815) ustanowiła Gdańsk Wolnym Miastem zależnym od Francji. W 1871 r. ziemie obecnego województwa pomorskiego znalazły się w zjednoczonym państwie niemieckim. Od XIX w. zaczęły nasilać się procesy germanizacyjne, które w konsekwencji doprowadziły do wskrzeszania świadomości narodowej Polaków i walki o zachowanie własnej tożsamości.
W 1919 r. na mocy traktatu wersalskiego powrócił do Polski środkowy pas ziem obecnego województwa tj. większa część Pomorza Gdańskiego. Obszar ten wszedł w skład ówczesnego województwa pomorskiego ze stolicą w Toruniu. Z Gdańska i części Żuław zostało utworzone Wolne Miasto Gdańsk. W okresie międzywojennym z ziem przyłączonych do Polski wyjechała część ludności niemieckiej.
Nadszedł pamiętny wrzesień 1939 r., który zapisał się na ziemiach woj. pomorskiego wspaniałymi, narodowymi symbolami, jak obrona Westerplatte, Poczty Polskiej w Gdańsku oraz Helu. Zbrojny opór prowadziła na tych ziemiach Tajna Organizacja Wojskowa „Gryf Pomorski”. Wojna spowodowała ogromne straty i zniszczenia przemysłu, portów morskich oraz miast. Wycofujący się Niemcy zniszczyli większą część portu w Gdyni i spowodowali zalanie Żuław. Od 1945 r. nastąpił napływ ludności polskiej, a do 1947 r. wysiedlono z tych terenów wszystkich Niemców.
Dzisiaj województwo pomorskie zajmuje powierzchnię ponad 18 tys.km2, na której mieszka 2,2 mln ludności, z czego zdecydowana większość przypada na skupiska miejskie. Należy do czołówki województw wysoko uprzemysłowionych. Prężnie rozwijają się takie gałęzie jak przemysł rafineryjny, stoczniowy, energetyczny, elektroniczny oraz transport. Duże znaczenie dla rozwoju gospodarki w regionie ma mała i średnia przedsiębiorczość, która w ostatnim czasie rozwija się niezwykle dynamicznie. Najliczniejszą grupę stanowiąc przedsiębiorstwa związane z handlem, przedsiębiorstwa budowlane, związane z obsługą nieruchomości i firm. Coraz mniejszy udział w gospodarce województwa mają przedsiębiorstwa państwowe. Na podkreślenie przyszłościową i konkurencyjną dziedziną gospodarki, Gdańska Stocznia Remontowa należy obecnie do czołowych zakładów tego typu na świecie. Porty morskie Gdańsk i Gdynia stanowią nie tylko ważne węzły transportu, ale dysponują również znaczącymi obszarami rozwojowymi dla różnych rodzajów działalności produkcyjnej i usługowej. Szanse na dynamiczny rozwój województwa upatruje się w aktywizowaniu sektora szeroko rozumianych usług oraz w spieraniu rozwoju małych średnich przedsiębiorstw. W regionie angażują swój kapitał znane firmy z Europy Zachodniej oraz Stanów Zjednoczonych. Obecnie są także oddziały lub przedsiębiorstwa znanych banków i towarzystw ubezpieczeniowych. Znacząca jest również ilość mniejszych spółek z udziałem kapitału zagranicznego.
Województwo pomorskie posiada piękny i niepowtarzalny krajobraz nadmorski, który usiany jest wspomnieniami z przeszłości. Geograficzne i historyczne uwarunkowania sprawiły, że polskie Wybrzeże należy do najpiękniejszych regionów naszego kraju. Walory przyrodnicze i krajoznawcze województwa czynią je najliczniej odwiedzanym przez turystów. Warto spędzić tu chociaż kilka dni poddając się urokowi krajobrazu – soczyście zielonych lasów oraz wspaniałego Wybrzeża. Znakomite warunki turystyczne przyciągają każdego roku tysiące osób pragnących wypoczywać w jednej z uroczych miejscowości nad brzegiem Bałtyku. Szeroka baza hotelowa daje możliwości swobodnego wyboru w zależności od upodobań i zasobów finansowych. Niemal na całej długości wybrzeża znajdują się miejscowości wypoczynkowe mające kąpieliska i piaszczyste plaże, które są miejscem pozostawiającym w duszy ślad, są ostatnim skrawkiem lądu przed niezmierzoną przestrzenią morza. Ustka, Łeba, Jastrzębia Góra, Władysławowo z najczystszym pasem wybrzeża oraz Jastarnia, Jurata, Hel, Kąty Rybackie, czy Krynica Morska… Te wszystkie miasteczka, wioski rybackie, porty i modne uzdrowiska gwarantują wspaniały wypoczynek Wybrzeża Bałtyku doskonale nadaje się zarówno do uprawiania turystyki wypoczynkowej, jak i turystyki aktywnej: żeglowania oraz eskapad samochodowych bądź rowerowych, czy romantycznych wędrówek pieszych.
Właśnie nadmorskie miejscowości są mostem łączącym morze z lądem, gościnne i zapraszające turystów. Niewątpliwie szczególną rolę odgrywa tu Trójmiasto, rozciągnięte na przestrzeni kilkudziesięciu kilometrów, otoczone Bałtykiem, które daje przyjezdnym poczucie obcowania ze środowiskiem urbanistycznym, niezwykle przyjaznym człowiekowi. Od Władysławowa, przez Juratę aż po Hel, ciągnie się łańcuch słynnych od ponad stu lat nadmorskich kurortów. W głębi zatoki leży Sopot, że swoimi wspaniałymi dworkami i willami gdańskich patrycjuszy, pensjonatami sprzed stuleci, słynnym najdłuższym w Polsce molo i Opera Leśna – miejscem corocznych międzynarodowych festiwali piosenki. Nieco obok leży Gdynia – wybudowany w okresie międzywojennym od podstaw wielki port morski. Na Zatoce Gdańskiej i Zalewie Wiślanym organizowane są wycieczki statkami, zaś Zatoka Pucka stanowi doskonałe miejsce do uprawiania windsurfingu.
Województwo pomorskie to nie tylko pas nadmorski, ale także wspaniałe lasy i jeziora, które maja zawsze zwolenników preferujących cichy wypoczynek w malowniczo położonych ośrodkach turystycznych na rzekami i jeziorami. To właśnie tutaj swoje spotkania wyznaczają kajakarze, wędkarze i znawcy grzybów. Gospodarze terenu zapraszają do gościnnych hoteli i pensjonatów zapewniających rodzinną atmosferę.
Duże znaczenie krajoznawcze ma również barwna kultura pomorskich grup etnicznych. Do naszych czasów przetrwały wsie po zamieszkującej tu jeszcze po II wojnie światowej ludności słowiańskiej ( m.in. w Klukach można podziwiać skansen z zabytkowymi chatami).Jednak znaczna część województwa zajmują Kaszuby zasiedlone przez jedną z najliczniejszych w Polsce grup etnicznych, która zachowała do dziś swój język i obyczaje oraz ma własną literaturę. Kaszubi od niepamiętnych czasów przywiązani są do swojej ojczyzny, stworzyli na tych ziemiach barwna, niepowtarzalną kulturę, której centrami są Kartuzy, Kościerzyna i Bytów. Kultura kaszubska stanowi trwała podwalinę kreowania tożsamości kulturowej regionu i w sposób istotny wzbogaca współczesną wielokulturowość Pomorza.
Niezwykle malowniczą krainą zajmującą zachodnią część województwa w dorzeczach Słupii, Łupawy i Wieprzy jest Pomorze Środkowe z czystymi wodami i dominacją ogromnych połaci leśnych, które są „zielonymi płucami” województwa . Występują tu także liczne ślady starych kultur osadniczych, o czym świadczą liczne stanowiska archeologiczne. Zachowało się tez dużo wsi, których rodowód sięga średniowiecza, objętych ochroną krajobrazu kulturowego. Wśród zabytków występują dwory i pałace, a w wielu miastach pozostały ślady średniowiecznych obwarowań.
Województwo pomorskie ma więc wszystko co trzeba, aby zaspokoić różnorodne oczekiwania turystów. Jest idealnym miejscem dla każdej odmiany turystyki. Można wybrać się na wędrówkę pieszą lub rowerową jednym z oznakowanych szlaków, można przemieszczając się po znacznych obszarach regionu kajakiem lub żaglówką, można w końcu wybrać się w podróż samochodem szlakiem wielkiej historii Pomorza, której ślady widoczne są w zabytkach architektury czy muzeum. Turysta może wybierać między morzem a jeziorem, między mała miejscowością, kurortem a dużym miastem, między ośrodkiem wypoczynkowym, hotelem, a gospodarstwem agroturystycznym. Musi zdecydować, czy interesuje go kontakt z naturą, wolny rytm upływającego spokojnie i kojącego nerwy czasu, zajęcia takie jak wędkowanie, pływanie łódką po jeziorze, jazda na koniu, czy też zamiast na relaks, bardziej stawia na rozrywkę. Liczne kluby sportowe rozrzucone po całym województwie są jeszcze jedną z atrakcji dla gości i mogą służyć czynnej rekreacji oraz zaspokajać oraz oczekiwania najbardziej wybrednych turystów.
Zatem nuda w Pomorskiem nie grozi chyba nikomu, kto zdecyduję się odwiedzić jego gościnne progi. Tak wieloma atrakcjami, które oddziaływują na percepcję człowieka, może poszczycić się chyba niewiele regionów w kraju. Na pewno warto odwiedzić nasze polskie Wybrzeże, poznać je i polubić, a następnie powracać tu choćby po to, by doświadczać wschodu słońca nad morzem, przejść się uroczą złotą plażą i zobaczyć niezmierzoną przestrzeń morza raz spokojnego, płaskiego jak tafla lodu, innym razem wzburzonego, groźnego dla wszystkich tych, którzy zbyt mocno wierzą w swoje możliwości.
